Kira ilişkilerinde, özellikle masrafların kime ait olduğu konusunda sıkça yaşanan karışıklıklar, taraflar arasında hukuki sorunlara yol açabiliyor. Türk Borçlar Kanunu'na (TBK) göre, kiracının sorumluluğunda olan masraflar ile ev sahibinin üstlendiği giderler net bir şekilde belirlenmiş durumda. Uzmanlar, hem kiracılara hem de ev sahiplerine bu kuralları hatırlatarak haklarını bilmelerinin önemine dikkat çekiyor.
EV SAHİPLERİNİN SORUMLULUĞUNDAKİ MASRAFLAR
Türk Borçlar Kanunu'na göre, ev sahibinin temel sorumluluğu, kiralananı kullanıma elverişli durumda tutmaktır. Yani, evdeki büyük onarımlar ve yapısal değişiklikler, ev sahibinin üstlendiği giderler arasında yer alır. Bu kapsamda ev sahiplerinin sorumluluğunda olan masraflar şunlardır:
- Tesisat arızaları
- Kombi veya kalorifer kazanı değişimi
- Çatı ve dış cephe onarımları
- Asansör bakımları
- Yıllanmış elektrik veya su tesisatının yenilenmesi
Bu tür büyük masraflar, ev sahibinin yükümlülüğünde olup, kiracıdan talep edilemez.
KİRACININ ZORUNLU MASRAFLARI KARŞILAMA DURUMU
Uygulamada, bazı ev sahipleri bu tür onarımları erteleyebiliyor veya masrafı karşılama konusunda isteksiz olabiliyor. Ancak kiracı, evin kullanılabilirliğini ve güvenliğini sağlamak için bir onarım yapmak zorunda kaldığında, yaptığı ödeme “zorunlu harcama” olarak kabul ediliyor ve ev sahibinden geri talep edilebilir. Türk Borçlar Kanunu, bu tür giderlerin iade edilmesini zorunlu kılmaktadır.
YARGITAY KARARLARI VE UYGULAMA
Yargıtay, kira ilişkilerindeki masraf sorumluluklarına dair önemli içtihatlar geliştirmiştir. Bu kararlar, kiracının ödemek zorunda kaldığı masrafları geri talep etme hakkını açıkça ortaya koymaktadır. Örnek durumlar arasında, çatının akması nedeniyle kiracının onarım yaptırması, elektrik tesisatının yenilenmesi, kombinin bozulması veya güvenlik ve kullanım açısından zorunlu olan onarımların yapılmaması gibi durumlar yer almaktadır. Bu tür masraflar, ev sahibinin sorumluluğunda olduğundan, kiracının yaptığı ödeme geri ödenmelidir.
KİRACININ HAKLARI VE UYGULAMA ÖNERİLERİ
Kiracılar, kendi cebinden yaptığı zorunlu giderleri geri alabilmek için fatura ve makbuzları saklamalıdır. Ayrıca, gerektiğinde noter aracılığıyla ev sahibine ihtar çekmeleri önerilmektedir. Uzmanlar, kiracılara, ev sahibi tarafından yapılması gereken masrafların kendilerinden talep edilmemesi gerektiğini hatırlatarak, ödedikleri tutarı geri alabilme haklarını kullanmaları gerektiğini vurgulamaktadır.
