Güncel

Süper Ay nasıl izlenir?

2025’in son dolunayı, 4 Aralık’ta gerçekleşecek ve “Soğuk Süper Ay” olarak adlandırılan bu gök olayı, yılın en dikkat çekici ay görünümlerinden biri olacak. Ay, Boğa burcunda yükselirken olağan normalden daha parlak görünecek ve 2025 boyunca gökyüzünde en yüksek konuma ulaşan dolunay olma özelliğini taşıyacak. Bu dolunay ayrıca yılın ikinci en büyük, dört süper ay serisinin ise üçüncü üyesi.

Gözlem açısından esas önemli olan, bulunduğunuz konuma göre ay çıkışı. Ay ufuktan yükselirken binalar ve evlerin arkasında olduğundan daha büyük görünmesi, “süper” etkisini güçlendiriyor. Süper Ay tanımı, dolunayın Ay’ın Dünya’ya en yakın konumu olan perigee ile çakışması sonucu ortaya çıkıyor. Bu hizalanma Ay’ı ortalama dolunaya göre yaklaşık yüzde 10 daha büyük ve parlak gösteriyor.

EN İYİ GÖZLEM İÇİN BİRDEN FAZLA FIRSAT

Dolunay teknik olarak anlık bir olay olsa da, Soğuk Ay 3–5 Aralık arasında dolu ve parlak görünecek. Özellikle 5 Aralık Cuma akşamı, Ay’ın gün batımından yaklaşık bir saat sonra karanlık gökyüzüne yükselmesi nedeniyle fotoğraf çekimi için en uygun zamanlardan biri olarak değerlendiriliyor. Bu zamanlama, amatör teleskop ya da dürbün denemeleri için de ideal.

KIŞ GÜNEŞ DÖNÜMÜNE YAKLAŞIRKEN EN YÜKSEK KONUM

Bu dolunayı öne çıkaran bir diğer unsur, yılın en yüksek gece yayını yapacak olması. Kuzey Yarımküre’de 21 Aralık kış gündönümüne yaklaşılırken, Güneş gündüz gökyüzünde daha alçak bir hat izliyor. Güneş’in tam karşısında yer alan dolunay ise bu dönemde en yüksek yay çizgisini izleyerek gökyüzünde diğer tüm dolunaylardan daha yükseğe çıkıyor.

Soğuk Ay, tarih boyunca pek çok kültürde farklı isimlerle kaydedildi.

Cree ve Oglala toplulukları bu dönemde ağaçların dondan çatlamasına gönderme yapan adlar kullanıyordu.

Dakota topluluğunda, geyiklerin boynuz dökme dönemine işaret eden isimler görülüyor.

Mohawk ve Mohican geleneklerinde “Soğuk Ay” ve “Uzun Gece Ayı” adları öne çıkıyor.

Eski İngiliz kaynaklarında ise “Yule’dan Önceki Ay” ifadesi yer alıyor.

SONRAKİ GÖKYÜZÜ OLAYI: KURT AYI

Bir sonraki önemli dolunay olayı 3 Ocak 2026’daki Kurt Ayı olacak. O da bir süper ay niteliği taşıyacak ve 2026 yılının toplam 13 dolunayının ilki olarak kayıtlara geçecek.

Bu yıl için ise gökyüzünün son sözü, etkileyici Soğuk Süper Ay’a ait.