Eski Hazine Müsteşarı ve Ekonomist Dr. Mahfi Eğilmez, kişisel blogunda kaleme aldığı "Para Arzı ile Enflasyon İlişkisi" başlıklı yazısında, Türkiye'nin enflasyon hedeflemesi politikasını masaya yatırdı. Yıllardır sürdürülen bu politikanın kağıt üzerinde kaldığını belirten Eğilmez, Merkez Bankası’nın para arzındaki artışının sadece hedeflenen oranı değil, gerçekleşen enflasyon ve büyüme toplamını dahi geride bıraktığını vurguladı.
"ENFLASYON PARASAL BİR OLGUDUR"
Yazısında, parasalcı iktisatçıların öncüsü olarak bilinen Milton Friedman’ın “Enflasyon, her zaman ve her yerde parasal bir olgudur” şeklindeki ünlü sözünü hatırlatan Eğilmez, bu yaklaşımın 1970'lerde Keynesyen maliye politikalarının yerini para politikasına bırakmasına neden olduğunu belirtti. 1990'larda ise enflasyon hedeflemesi yaklaşımına geçildiğini ve merkez bankalarının faiz politikasını kullanarak ilan ettikleri yıl sonu hedeflerini yakalamaya çalıştıklarını ifade etti.
Eğilmez, para arzı ile enflasyon arasındaki ilişkinin önemine dikkat çekerek, ideal koşullarda para arzı artışının (dM2), beklenen büyüme (g) ve hedeflenen enflasyon (πT) toplamına eşit olması (dM2 = πT + g) gerektiğini belirtti. Para arzındaki artışın bu toplamın üzerinde olmasının (dM2 > πT + g) enflasyonist etki yaratacağını kaydetti.
TÜRKİYE'DEKİ UYGULAMA VE SAPMALAR
Türkiye'nin uzun zamandır enflasyon hedeflemesi uyguladığını, ancak bu hedefin 2012 yılından bu yana (2025 yılı da dahil) daima yüzde 5 olarak belirlendiğini hatırlatan Eğilmez, 2025 yılı verileri üzerinden çarpıcı bir analiz paylaştı.
Hazırladığı grafiğe atıfta bulunan Eğilmez, Merkez Bankası'nın yılın ilk on ayında artırdığı para arzının (M2), hedeflenen yüzde 5 enflasyon ile beklenen yüzde 3,9'luk büyüme oranı toplamından (πT + g) ne kadar saptığını ortaya koydu.
İkinci bir grafiğe daha değinen Eğilmez, durumun daha da kritik olduğunu, para arzındaki artışın, gerçekleşen enflasyon ve büyüme oranı toplamını (π+g) dahi son sekiz ayda aştığını gösterdiğini belirtti.
"YA HEDEF GERÇEKÇİ DEĞİL YA DA POLİTİKA YANLIŞ"
Analizlerinin sonucunda, Merkez Bankası'nın para arzı artışlarının, bırakın yüzde 5'lik hedeften sapmayı, gerçekleşen enflasyon ve büyüme oranı toplamının bile üzerinde seyrettiğini özetledi.
Bu tablonun son derece net bir sonuca işaret ettiğini vurgulayan Dr. Eğilmez, şu tespiti yaptı: "Ya hedeflenen enflasyon gerçekçi değildir ya da uygulanan para politikası o hedefi yakalamaya yarayacak bir politika değildir."
Eğilmez, yazısını, böyle bir ortamda yürütülen dezenflasyon uygulamasının başarılı olmasını beklemenin "iyimserlikten de öte bir beklenti" olacağını belirterek sonlandırdı.
