Sosyal medyada yapay zekâ kaynaklı içerik üretimi hızla artarken, Facebook’ta yeni bir manipülasyon türü dikkat çekti. Acıklı, dramatik ve duyguları sömüren yapay zekâ görselleriyle beğeni ve takipçi kazanma furyası ortaya çıktı.
Son günlerde özellikle Facebook gruplarında ve sayfalarında yaygınlaşan bu içerikler, çoğunlukla yaşlı ya da dijital okuryazarlığı düşük kullanıcılara hitap ediyor. Görsellerde çoğu zaman yoksulluk, yalnızlık, hastalık ya da çocuklar üzerinden duygusal temalar işleniyor. Altlarına ise şu tarz metinler ekleniyor:
*“Bu kare neden kimsenin ilgisini çekmiyor?”
*“Kalbi olan paylaşır”
*“Bu çocuğun bakışını görmeyen kördür.”
Tüm bu “gerçeklik” görüntüsü sadece bir yanılsamadan ibaret. Paylaşılan görsellerin büyük kısmı, yapay zekâ görüntü üreticileri tarafından oluşturulmuş. Arka planlar, figürler, ifadeler ve renkler tamamen kullanıcıyı etkilemek için kurgulanmış durumda. Paylaşım sahipleri ise bu içeriklerle viral olmak, daha fazla etkileşim sağlamak ve sayfa büyütmek amacıyla kullanıyor.
UZMANLAR UYARIYOR: “DUYGULARINIZI SÖMÜREN İÇERİKLERDEN UZAK DURUN”
Sosyal medya ve algoritma uzmanları, bu tür içeriklerin “engagement farming” olarak adlandırıldığını belirtti. Yapay ve duygusal içeriklerle kullanıcıların beğeni, yorum ve paylaşım alışkanlıkları sömürülerek sayfa erişimi artırılıyor. Bu da hem veri güvenliği hem de sosyal medya etiği açısından önemli bir tehdit.
EN SİNSİ BİÇİMLERİNDEN BİRİ
Bilgi Teknolojileri uzmanı Dr. Can Demirtaş, konuyla ilgili şunları söyledi:
“Bir fotoğraf sizi ağlatıyorsa ve kaynağı belli değilse, büyük ihtimalle bir YZ ürünüyle karşı karşıyasınız. İnsanların duygularını bu şekilde yönlendirmek sosyal mühendisliğin en sinsi biçimlerinden biri.”
FACEBOOK’UN YAKLAŞIMI TARTIŞMA KONUSU
Meta, Facebook platformunda yapay zekâ ile üretilen içerikleri tespit etmek için çeşitli yöntemler uyguladığını iddia etse de bu tarz paylaşımların hızla yayılması, şirketin algoritmik şeffaflığı konusundaki tartışmaları yeniden gündeme taşıdı.
NE YAPMALI?
Uzmanlar yapılması gerekenleri şu şekilde sıraladı:
• İçeriğin kaynağını mutlaka kontrol edin.
• “Aşırı duygusal” metinler ve yapay görseller karşısında şüpheci olun.
• Görselde eller, parmaklar, gözler gibi detaylara bakın; YZ genellikle bu bölgelerde hata yapar.
• Bilinçsizce beğenmek ve paylaşmak yerine, içeriği araştırın.
YENİDEN MASAYA YATIRILMASI GEREKİYOR
Facebook’ta yaşanan bu yeni YZ manipülasyon dalgası, sadece dijital okuryazarlığın değil, sosyal medya platformlarının etik sorumluluğunun da yeniden masaya yatırılması gerektiğini gösterdi.
