Engelli vatandaşların emekliliğine ilişkin süreci belirleyen vergi indirimi uygulaması sona eriyor. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) uzmanı Özgür Erdursun’un açıklamasına göre, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu kapsamında verilen “engelli vergi indirimi belgesi” artık emeklilik hakkı sağlamayacak. Erdursun, değişikliğin yalnızca teknik bir düzenleme olmadığını vurguladı.
YENİ SİSTEMDE ÇALIŞMA GÜCÜ ÖLÇÜLECEK
Erdursun, yeni sistemin 14 Ocak 2025 itibarıyla yürürlüğe gireceğini belirterek, kişinin hastalığının adı yerine hastalığın çalışma gücü üzerindeki etkisinin esas alınacağını söyledi. Buna göre:
Yüzde 40–59 arasında çalışma gücü kaybı olan kişiler emekli olabilecek.
Değerlendirmeler Erişkinler İçin Engellilik Yönetmeliği kapsamında yapılacak.
Erdursun, yeni yaklaşımı “Kişinin hastalığı değil, hastalığın onun çalışma gücünü ne kadar azalttığı ölçülüyor” sözleriyle özetledi.
ESKİ SİSTEMDEN YARARLANMA TARİHİ
Hak kaybı yaşanmaması için 15 Ocak 2025 öncesinde başvuru yapanlar eski sistemden faydalanabilecek. Erdursun, “Bu tarihe kadar vergi indirimi belgesiyle başvuru yapmış olanlar için eski sistem korunacak. Bu kişiler hak kaybına uğramayacak” dedi.
PRİM GÜN SAYILARI VE SÜRELER YENİLENDİ
Yeni düzenleme ile prim gün sayıları ve sigortalılık süreleri yeniden tanımlandı:
Yüzde 50–59 kayıp oranı: 16 yıl sigortalılık + 3700 gün
Yüzde 40–49 kayıp oranı: 18 yıl sigortalılık + 4100 gün
Eski prim yapısı tamamen kaldırıldı. Düşük emekli maaşı riskini sınırlamak için alt sınır koruması uygulanacak; 5400 gün üzerinden bağlanan aylıklarda ABO en az yüzde 30, 2000–2008 döneminde hesaplanan kısmi aylıklarda ise ABO en az yüzde 60 olacak.
YETKİLİ HASTANELERDEN RAPOR ZORUNLULUĞU
Yeni sistemde tüm raporlar yalnızca yetkili hastanelerden alınacak ve eski tip raporlar geçerli sayılmayacak. Kontrol muayeneleri Tebligat Kanunu çerçevesinde yapılacak. Engel oranı yüzde 40’ın altına düşerse emekli aylığı kesilecek.
YÜZDE 40 VE ÜZERİ ÇALIŞMA GÜCÜ KAYBI OLAN HASTALIKLAR
Erdursun, yüzde 40 ve üzeri çalışma gücü kaybı oluşturabilen hastalıkları şöyle açıkladı: epilepsi, inme, Parkinson, MS, demans, ağır psikiyatrik rahatsızlıklar, kanser türleri, böbrek ve kalp yetmezlikleri, AIDS, KOAH, uzuv kayıpları ve çeşitli sistemik hastalıklar.
