Bilim insanları, Tyrannosaurus rex fosillerinin özel koleksiyoncular tarafından satın alınması nedeniyle bilimsel araştırmalar için erişilemez hale gelmesinden duydukları endişeyi dile getirdi.
Devasa gövdesi, keskin dişleri ve güçlü çenesiyle tanınan T-rex, tarihin en yırtıcı dinozorlarından biri olarak biliniyor. Yaklaşık 66 milyon yıl öncesine ait olan bu fosiller, özellikle ABD'nin Montana ve Güney Dakota eyaletlerinde sıklıkla bulunuyor. Ancak fosillere dair ne kadar hızlı koştuğu, nasıl avlandığı, ne kadar büyüdüğü gibi birçok detay hâlâ araştırma konusu.
FOSİLLER TİCARETİN KURBANI
Paleontologia Electronica adlı akademik dergide yayımlanan araştırmada, T-rex fosillerinin giderek daha fazla özel koleksiyonlara gitmesi nedeniyle bilimsel çalışmalarda kullanılamaz hale geldiği uyarısı yapıldı. Araştırmaya göre, T-rex fosilleri 1,55 milyon dolardan başlayıp 38,68 milyon dolara kadar alıcı bulabiliyor. Bu yüksek fiyatlar, müzeler gibi kamu kurumlarının bu fosilleri edinmesini zorlaştırıyor.
Araştırmacılar, mevcut T-rex fosil örneklerini akademik literatür, müze kayıtları ve medya haberleri gibi çeşitli kaynaklardan analiz ederek kapsamlı bir değerlendirme yaptı. Özellikle "genç T-rex" olarak bilinen, dinozorun büyüme evrelerine ait örneklerin yarısından fazlasının özel mülkiyete geçmesi, bilimsel açıdan büyük bir kayıp olarak değerlendiriliyor.
GENÇ FOSİLLER KRİTİK ÖNEMDE
Araştırmada, özel mülkiyetteki fosillerin yaklaşık yüzde 20’sinin genç T-rex bireylerine ait olduğu belirtildi. Bu örneklerin, T-rex'in büyüme süreci ve evrimsel gelişimi hakkında kritik veriler barındırdığına dikkat çekildi.
Bilim insanları, bu fosillerin sadece biyolojik gelişim sürecinin değil, aynı zamanda jeolojik dağılımlarına dair bilgilerin de kaybına yol açtığını ifade etti. Araştırmacılar, Montana ve Güney Dakota’daki fosillerin "yoğun ticari sömürüye" maruz kaldığını da vurguladı.
150 ÖRNEK OLABİLİRDİ
Araştırmaya göre, bugün kamu kurumlarında yalnızca 61 T-rex fosili bulunurken, özel koleksiyonlarda 71 fosil yer alıyor. Bilim insanları, eğer fosiller ticari amaçlarla sömürülmemiş olsaydı, bilimsel araştırmalar için yaklaşık 150 tam örnek elde edilebileceğini belirtti.
Son yıllarda lüks dekoratif sanat piyasasında T-rex iskeletlerine olan ilginin hızla arttığını belirten uzmanlar, milyonlarca dolarlık fiyatlar nedeniyle bu fosillerin yalnızca en zengin kişilere veya yatırım konsorsiyumlarına ulaşabildiğini söylüyor.
Bilim insanları, "Omurgalı fosillerin kamuya açık olmaması, bilimsel çalışmaların önünde ciddi bir engel oluşturuyor. Ticari piyasa, T-rex’in bilimsel kayıtlarını adeta tüketti" sözleriyle durumun ciddiyetini belirtiyor.
