Hükümetin son dönemde gündeme getirdiği “yastık altı altınların kiralama modeliyle sisteme kazandırılması” önerisi, altın piyasasında nasıl bir etki yaratacağı sorularını gündeme taşıdı. ABD ve bazı Avrupa ülkelerinde uygulanan yöntemin Türkiye’de ne ölçüde karşılık bulacağı merak ediliyor.
Sözcü TV’ye konuşan ekonomist Filiz Eryılmaz, modelin işleyişini ayrıntılarıyla anlattı. Eryılmaz’a göre sistem şöyle çalışıyor:
“Rafineri, banka ya da lisanslı aracı kurum, vatandaşın altınını teslim alıyor ve kayda geçiriyor. Ardından bu altın ihtiyacı olan işletmelere kiralanıyor. Taraflar arasında kiralama sözleşmesi yapılıyor. Vatandaş altınını 3, 6 veya 12 aylık vadelerle veriyor. Vade süresi ve altın miktarına göre altın sahibine getirisi ödeniyor. Süre sonunda kişi verdiği altını aynen geri alıyor; kazancı ise altın, TL veya döviz cinsinden olabiliyor.”
Eryılmaz, yöntemin hem altın talebi olan şirketlere kaynak sağladığını hem de altın sahipleri için kazanç yaratan bir tasarruf aracı sunduğunu belirtti. Ayrıca evde altın saklamanın güvenlik risklerine karşı bu sistemin önemli bir avantaj sunduğunun altını çizdi.
GEÇMİŞTE BAŞARISIZ OLAN SİSTEMİN ÖNÜNDEKİ ENGEL: GÜVEN
Türkiye’de daha önce pek çok benzer girişimin yapıldığını hatırlatan Eryılmaz, bu modellerin neden başarıya ulaşamadığını şu sözlerle özetledi:
"Bunun temel sebebi, toplumdaki ‘sisteme güvenmeme’ eğilimi. Kökleri tarihe dayanan bu davranış nedeniyle insanlar altınlarını teslim etmekte tereddüt ediyor. Buna rağmen, bu kez getirinin işletme tarafından ödenecek olması sisteme bir avantaj sağlıyor. Beklenti, başlangıçta yüksek katılım olmasa da zamanla güven oluşmasıyla artış yaşanabileceği yönünde" dedi.
YASTIK ALTINDA 500 MİLYAR DOLARLIK DEV POTANSİYEL
Merkez Bankası’nın araştırmalarına göre Türkiye’de yastık altında biriken altınların değeri yaklaşık 500 milyar dolar. Bu miktarın yalnızca yüzde 10’unun sistemde değerlendirilmesi halinde bile ekonomiye 50 milyar dolar ek kaynak aktarılabileceğine dikkat çeken Eryılmaz, “kemik altın yatırımcısı” olarak tanımlanan kesimin ise alışkanlıklarını değiştirmeye yanaşmayacağını vurguladı.
ALTIN FİYATLARINDA YÖN ARAYIŞI
Eryılmaz, ons altının kısa süre önce 4381 doları test ettikten sonra yaklaşık yüzde 12 geri çekildiğini hatırlatarak düşüşün güçlü bir düzeltme olarak görülmediğini aktardı. Küresel altın talebinin sürdüğünü belirten Eryılmaz, özellikle bireysel yatırımcıların fiyat düşüşlerini birer alım fırsatı olarak değerlendirdiğini ifade etti. 2026’nın "altın yılı" olacağı yönündeki beklentilerin fiyatları desteklediğini söyledi.
Rusya–Ukrayna hattında olası bir barış ihtimalinin altın fiyatlarını kısa vadede aşağı çekebileceğini belirten Eryılmaz, fiyatın 4000 doların altına hatta 3900 dolara gerileyebileceğini, ancak bunun kalıcı bir düşüş olmayacağını vurguladı.
Eryılmaz, kritik seviyeleri şöyle özetledi:
"Ons altında 4185 doların üzerinde kalıcı bir hareket olmadıkça yeni bir yükseliş trendinden söz etmek zor. 4000 dolar önemli bir destek seviyesi; bunun altındaki geri çekilmeler 3920–3900 bandında karşılanabilir" dedi.
BITCOIN'DE TEHLİKE SINIRI
Kripto para tarafında da önemli uyarılar yapan Eryılmaz, "Bitcoin 87.936 dolar seviyelerine kadar gerilemiş durumda ve kritik desteklerin altında fiyatlanıyor. 84.000 dolar seviyesi önemli bir eşik" diyerek bu seviyenin altına inilmesi halinde düşüşün 70.000 dolara doğru derinleşebileceğini ifade etti.
Eryılmaz, piyasalarda son haftalarda yaşanan sert hareketlerin nedenini ise şöyle açıkladı:
"Son dönemde ABD’de hükümetin açılması ve FED’in belirsiz para politikası nedeniyle piyasalarda bir 'anomali' yaşandığı belirtiliyor. Normalde ABD endekslerinin ve Bitcoin’in yükselmesi gerekirken, büyük yatırımcıların (balinaların) ETF’lerden çıkış yapması sert düşüşlere yol açtı. Bu da piyasa güvenini zayıflattı"
Bitcoin’in yeniden güç kazanması için önce 93.000 dolar, ardından 96.000 dolar seviyelerinin aşılması gerektiğini dile getiren Eryılmaz, FED’in bir faiz indirimi adımı atması halinde toparlanmanın hızlanacağını; Aralık ayında faiz indiriminin gelmemesi durumunda ise sürecin uzayabileceğini söyledi.