Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), 15 Temmuz 2025 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek düzenlemeyle, Çiftçi Kayıt Sistemi'ne (ÇKS) kayıtlı ancak Bağ-Kur (4B) sigorta kaydı bulunmayan çiftçilerin sigorta tescilini otomatik olarak yapacak. Bu kapsamda herhangi bir başvuruya gerek kalmaksızın kayıt işlemleri başlatılacak.
SOSYAL YARDIMLAR RİSKE GİREBİLİR
Türkiye Gazetesi yazarı SGK uzmanı İsa Karakaş’ın köşe yazısında aktardığına göre, bu uygulama çiftçilere aylık 9 bin TL’yi aşan prim borcu yükleyebilir. Karakaş, aynı zamanda düzenlemenin sosyal yardımlar üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceğini belirtti.
Özellikle 65 yaş aylığı, engelli maaşı, dul ve yetim aylıkları gibi sosyal desteklerin kesilmesi veya azaltılması ihtimali bulunuyor.
65 YAŞINI DOLDURANLAR MUAF OLABİLİR
Bağ-Kur kapsamında sayılan çiftçilerden 65 yaşını doldurmuş olanlar, SGK’ya dilekçe vererek bu zorunlu sigortalılıktan muafiyet talebinde bulunabiliyor. Talebin kabul edilmesi durumunda aylık prim ödemelerinden kurtulmak mümkün.
Ancak daha önce SGK tarafından karşılanan sağlık giderleri varsa, muafiyetin kabulü için bu harcamaların geri ödenmesi gerektiği vatandaşlara bildiriliyor. 65 yaş altı kişiler için muafiyet başvuruları kabul edilmiyor; ancak yaş şartı sağlandığında başvuru hakkı doğuyor.
KÜÇÜK ESNAF VE ÜRETİCİLER DE DÜZENLEME KAPSAMINDA
Karakaş’ın yazısında dikkat çekilen bir diğer konu ise, gelir vergisinden muaf olan ancak Esnaf ve Sanatkâr siciline kayıtlı kişilerin de benzer bir prim yüküyle karşı karşıya kalabileceği. Bu kişiler, belirli belgeleri ibraz ederek muafiyet talebinde bulunabiliyor.
BAŞVURU İÇİN GEREKLİ BELGELER VE SÜREÇ
Çiftçiler için: Ziraat Odası ya da Tarım İl/İlçe Müdürlüğü’nden alınan resmi belge
Esnaflar için: Esnaf ve Sanatkâr Odaları Birliği’nden alınacak “Sigortalılık Muafiyet Belgesi”
Bu belgelerin SGK’ya teslim edilmesinin ardından başvuru sahibinin durumu inceleniyor ve şartlar sağlanıyorsa prim ödemesinden muaf tutulabiliyor.
DÜZENLEME BİNLERCE KİŞİYİ ETKİLEYECEK
SGK’nın bu yeni uygulaması, Türkiye genelinde binlerce çiftçi ve küçük esnafı doğrudan ilgilendiriyor.
İsa Karakaş’ın değerlendirmesine göre, otomatik Bağ-Kur kaydıyla birlikte oluşacak yüksek prim borcu ve sosyal yardım kesintisi riski, ciddi mağduriyetlere neden olabilir.
Bu nedenle, özellikle 65 yaş ve üzerindeki çiftçiler ile gelir durumu düşük olan esnafların, SGK’ya zamanında muafiyet başvurusu yapmaları büyük önem taşıyor.