Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın politika faizi yüzde 39,5 seviyesindeyken bankaların müşteri çekmek için mevduat faizlerini yüzde 47’ye kadar çıkarması dikkat çekiyor.
11 Aralık’taki PPK toplantısında politika faizinde yeni bir indirimin gündemde olması beklense de, bankacılık tarafında tablo tam tersi bir yönde ilerliyor.
Makro ihtiyati düzenlemeler gereği TL/YP rasyosunda yüzde 60’ın aşılması zorunluluğu, bankaları TL mevduatı artırmaya zorluyor. Bu nedenle özellikle 32 gün vadeli mevduatta faizler yüzde 39 ile yüzde 47 aralığında seyrediyor.
ALTIN VE GÜMÜŞE YÖNELİŞ MEVDUATI DARALTTI
Tasarruf sahiplerinin değerli metallere güçlü ilgisi, TL mevduat girişlerini ciddi oranda yavaşlattı. Yatırımcıların altın, gümüş ve diğer hızlı hareket eden yatırım araçlarına yönelmesi, bankaların fonlama maliyetini artırırken mevduat faizlerini de yukarı taşıdı.
Örneğin 32 gün vadeyle yüzde 46,56 yıllık faiz alan bir müşteri, vade sonunda yaklaşık 32 bin 10 TL net getiri elde ediyor. Bu yüksek getiri politikası, bankaların TL likiditesini kaybetmemek için nasıl bir rekabete girdiğini açıkça gösteriyor.
KREDİ FAİZLERİ DE YÜKSEK SEYREDİYOR
Mevduat faizlerindeki sert yükseliş, kredi faizlerine doğrudan yansıyor. Son veri setine göre:
-Ticari kredi faizleri: Yüzde 53,2
-İhtiyaç kredisi faizleri: Yüzde 62,9
Oysa TCMB politika faizi son 10 ayda 10,5 puan gerileyerek yüzde 39,5’e inmiş durumda. Buna karşın ticari krediler de tüketici kredileri de hem mevcut enflasyonun hem de piyasa katılımcılarının 12 aylık beklentilerinin oldukça üzerinde seyrediyor.
14–21 Kasım arasında ticari kredi faizi 0,4 puan, ihtiyaç kredisi faizi ise 1,9 puan artış kaydetti.
-Ticari Kredilerde Yeniden Yükseliş
Merkez Bankası verilerine göre ticari kredilerin basit yıllık faizi:
14 Kasım’da %52,82,
21 Kasım’da %53,18 seviyesine çıktı.
TÜFE’de yıllık bazda düşüş sürerken kredi faizlerinin halen hem mevcut enflasyonun hem de beklentilerin çok üzerinde seyretmesi, reel sektörün finansmana ulaşım maliyetlerini artırıyor. Bu durum üretimi baskılayan temel unsurlardan biri olarak gösteriliyor.
MEVDUAT FAİZLERİNDEKİ ARTIŞ KESİNTİSİZ DEVAM EDİYOR
Bankalar, 14–21 Kasım haftasında çoğu vadede mevduat faizini yükseltti:
1 aya kadar vade: %46,56
3 aya kadar vade: %47,91
6 aya kadar vade: %45
6 ay–1 yıl vade: %41,44 (düşüş)
1 yıl ve üzeri: %29,84
Mevduat faizlerinin yükselişinde en belirleyici unsur, artan belirsizlik nedeniyle altına yöneliş.
Bankalardaki TL mevduatın erimesi, fonlama maliyetini artırıyor; likidite daraldıkça bankalar mevduatı çekmek için faizi yukarı çekmek zorunda kalıyor.
Bu maliyet ise yeniden kredi faizlerine yansıyor.
FAİZ İNDİRİMİ BEKLENTİSİ VAR AMA PİYASADA TERSİNE RÜZGAR ESİYOR
TCMB’nin Aralık ayında yeni bir faiz indirimi yapması beklenirken, bankacılık cephesinde faizler tam tersi yönde hareket ediyor.
Altına güçlü yöneliş, TL mevduatın zayıflaması, rasyoların korunması ve yüksek enflasyon riskleri bankaları mevduat yarışına sokmuş durumda.
Bu tablo, kısa vadede kredi maliyetlerinin düşmeyeceğine, aksine finansmana erişimin bir süre daha yüksek maliyetle devam edeceğine işaret ediyor.
