Emek Partisi (EMEP) Gaziantep Milletvekili Sevda Karaca, İzmir Ege Serbest Bölgesi’nde faaliyet gösteren Digel Tekstil’de yaşanan işçi hakları ihlallerini Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) gündemine taşıdı. Karaca, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesinde, sendikal faaliyetleri nedeniyle işten çıkarılan işçiler, kadınlara yönelik ayrımcılık ve kötü çalışma koşulları gibi birçok başlıktaki iddiaları gündeme getirdi.
420’den fazla işçinin çalıştığı fabrikada, insan onuruna aykırı koşulların sürdüğünü belirten Karaca, TEKSİF Sendikasına üye olan 15 işçinin sendikal faaliyetleri gerekçe gösterilerek işten çıkarıldığını, işçilerin 216 gündür bu uygulamalara karşı direnişte olduklarını vurguladı.
YAPILANLAR PES DEDİRTTİ!
TEKSİF Sendikasının hazırladığı rapora değinen Karaca, iş yerindeki sorunları şu başlıklarla özetledi:
- Servis zulmü: İşbaşı saati 07.30 olmasına rağmen, işçiler servislerle 06.45’te fabrikaya bırakılıyor. Bu uygulamanın, işverene maliyet avantajı sağlamak amacıyla yapıldığı; işçilerin 05.30’da uyanmak zorunda kaldıkları ve kahvaltı dahi yapamadıkları ifade ediliyor.
- Zorunlu mesai: İşçilerin, ekip liderlerinin talimatıyla aynı gün içinde zorla mesaiye bırakıldığı; mesaiye kalmak istemeyenlere izin verilmediği bildirildi.
- Kurulların tek taraflı belirlenmesi: Disiplin, şikayet-öneri ve temsilci kurullarının işçilere danışılmadan işveren tarafından belirlendiği; bu yolla çalışanların demokratik katılım hakkının ihlal edildiği belirtildi.
- Yetersiz sağlık hizmeti: Haftada yalnızca sınırlı saatlerde hizmet veren iş yeri hekiminin, işçileri hastaneye sevk edebilmek için insan kaynakları ve üretim müdürlerinden izin almak zorunda bırakıldığı; bu nedenle hastaneye gitmek isteyen işçilerin baskı gördüğü kaydedildi.
- Kadınlara yönelik ayrımcılık: Kadın çalışanların regl dönemlerinde tuvalete gitmelerinin engellendiği, 7 kabinli tuvaletin sadece 3’ünün kullanılabilir olduğu, hamile kadınların erkeklerle aynı performansı göstermesinin beklendiği ve gece vardiyalarından sonra güvenlik önlemlerinin yetersiz olduğu öne sürüldü.
- Mobbing ve taciz: Kadın işçilerin özel sağlık durumlarına dair belgelerin işverence talep edildiği, hamile kalan kadınlara baskı yapıldığı, bazı kadınların istifaya zorlandığı, sözlü taciz ve aşağılamalara maruz kalındığı, hatta yöneticilerin uygunsuz davranışları nedeniyle ağır travmalar yaşandığı iddia edildi.
- Sendikal baskılar: 17 Ocak 2025’te işçilerin çoğunluğunun TEKSİF’e üye olduğu ve yetki belgesinin alındığı belirtilen önergede, bu süreçte öncü işçilerin tazminatsız şekilde işten çıkarıldığı, toplamda en az 15 işçinin haksız şekilde işten atıldığı ifade edildi.
Karaca, bu uygulamaların yalnızca ekonomik değil, temel insan haklarını da ihlal ettiğini belirterek, yaşananların Anayasa’nın eşitlik ilkesi, İş Kanunu ve Türkiye’nin taraf olduğu ILO sözleşmelerine aykırı olduğunu kaydetti. Ayrıca sendikal hakların engellenmesinin Anayasa’nın 51. maddesinin açık ihlali olduğunu vurgulayarak Bakanlığı denetim yapmaya çağırdı.
Karaca, Bakan Işıkhan’a şu soruları yöneltti:
- Digel Tekstil’de sendikalı oldukları için işten çıkarılan işçilere ilişkin bir denetim ya da soruşturma yapılmış mıdır?
- Kadın çalışanlara yönelik regl, hamilelik ve özel hayata dair baskı ve ayrımcılıkla ilgili hangi işlemler gerçekleştirilmiştir?
- İşçilerin özel sağlık belgelerinin talep edilmesiyle ilgili kişisel verilerin korunmasına ilişkin bir soruşturma başlatılmış mıdır?
- İşçilerin servislerle işbaşı saatinden 45 dakika önce fabrikaya getirilmesi, yasal mıdır?
- 420’den fazla çalışanın bulunduğu fabrikada sadece iki su sebili bulunmasının iş sağlığı açısından uygunluğu değerlendirilmiş midir?
- Kadınlara yönelik mobbing, taciz ve ayrımcılıkla ilgili idari yaptırımlar uygulanmış mıdır?
- Sendikalı oldukları için işten çıkarılan 15 işçinin işe iade süreçlerine dair ne gibi adımlar atılmaktadır?
- Son beş yılda Digel Tekstil’de kaç kez iş müfettişi denetimi yapılmıştır ve bu denetimlerde hangi tespitler yer almıştır?