2026'ya yılına sayılı günler yapay zeka hisseleri hakkında yeni haberler gelmeye devam ediyor. IMF Başkanı Kristalina Georgieva'dan "Kemerleri bağlayın, AI çılgınlığı dot-com kabusu gibi bitebilir" uyarısının ardından tüm dünya gözlerini yapay zeka hisselerine çevirdi. Gerçekten de "Yapay zeka hisseleri bolun mu?" Tüm yönleri ile yapay zeka hisseleri kim ne demiş tüm merak edilenleri mercek altına aldık.
"TÜM DÜNYA PİYASALARI ALTÜST OLUR"
IMF Başkanı Kristalina Georgieva'dan "Kemerleri bağlayın, AI çılgınlığı dot-com kabusu gibi bitebilir" uyarısı gerçeğe dönüşürse The Economist'in kapağındaki kehanette gerçeğe dönüşmüş olur. Ve tüm dünya piyasaları altüst olur.
Geçtiğimiz ay Washington'daki IMF ve Dünya Bankası zirvesinde hava oldukça gergindi. Katılımcıların aklında aynı soru vardı: "Yapay zeka yatırımları rekor kırarken, bu coşku gerçekten bir balon mu?" Tüm dünyanın yakından takip ettiği AI gelişmeleri önümüzdeki aylarda bize bir nebzede olsa bize bilgi verecek.
"KEMERLERİ BAĞLAYIN, BELİRSİZLİK YENİ NORMAL"
IMF Başkanı Kristalina Georgieva, geçen ayki konuşmasında adeta sirenleri çaldı: "Kemerleri bağlayın, belirsizlik yeni normal ve burada kalmaya devam edecek" dedi.
Evet, IMF gerçekten böyle bir uyarı yaptı. Ekim 2025 Dünya Ekonomik Görünüm raporunda AI yatırım patlamasının "keskin bir piyasa düzeltmesine" yol açabileceği net bir şekilde belirtmişti.
Georgieva, AI kaynaklı "coşkunun" ani bir dönüş yapabileceğini, finansal koşulların "tarihin gösterdiği gibi birden tersine dönebileceğini" vurguladı.
Bu, 2000'lerdeki dot-com balonuna benzetiliyor. O zaman da Nasdaq uçmuştu, ama patlama resesyonu tetiklemişti. Şimdi AI için aynı senaryo mu olacak? Nvidia gibi devler trilyon dolarlık değerlere ulaşmışken, gerçek verimlilik artışı hala ortada yok.
IMF'NİN RAPORUNDA NE VAR?
Ekim 2025 güncellemesinde küresel büyüme 2025 için %3.2'ye revize edildi (2024'ün %3.3'ünden hafif düşüş), ABD için %2.
Bu büyüme, tamamen AI yatırımlarına dayalı. Bu yatırımlar: veri merkezleri, çip fabrikaları, bulut altyapısı vb. sıralanıp gidiyor. Amerikan borsası S&P 500'ün %40'ı teknoloji hisselerinden oluşuyor, OpenAI gibi şirketler yaklaşık 500 milyar dolarlık bir değerlemeye ulaştı.
IMF Başekonomisti Pierre-Olivier Gourinchas, Reuters'a yaptığı açıklamada: "Bu dot-com benzeri bir balon. Değerlemeler şişti, ama verimlilik artışı yok. Patlarsa düzeltme kaçınılmaz" demişti.
Amerika'da AI hisselerinden enflasyon da etkileniyor; ABD'de 2025 için %2.7'ye yükseltildi, bu Fed'in %2 hedefine uzak kalıyor.
AI HİSSELERİ NEDEN BU KADAR TEHLİKELİ?
Dünyaca ünlü ekonomistler, 5 evreli bir balonun 3. aşamasındayız diyerek uyardı: Yatırımlar patlıyor, şirketler birbirinin hissesini alıyor, ponzi havası var.
5 EVRELİ BALONUN ANA NEDENLERİ
Aşırı Değerlemeler: AI hisseleri karlardan bağımsız uçuyor. Yale araştırması, Nasdaq ve "Muhteşem Yedili" (Nvidia, Tesla vb.) için spekülatif balon kanıtı buldu. Nvidia'da patlama hızı zirvede."
2025'te AI'ye 185-500 milyar dolar aktı, ama şirketlerin %95'i sıfır getiri alıyor. IMF, AI yatırımlarının ABD GSYİH'sinin %0.4'ünü artırdığını, dot-com'un %1.2'sinden düşük olduğunu ve riskli olduğunu söylüyor.
Küresel zincirleme etkisi: Balon sadece Silikon Vadisi'nde değil. Avrupa emeklilik fonları, Japonya ve Brezilya merkez bankaları hepsi AI hisselerine gömülmüş. İngiltere Merkez Bankası (BoE), "Keskin piyasa düzeltmesi" uyarısı yaptı: Elektrik, veri veya çip kıtlığı olursa küresel büyüme %3'ten dibe vurur.
Trump'ın Çin'e %100 gümrük tehdidi eklenince, ticaret savaşları patlar ve IMF, bunun küresel çıktıyı %0.3 düşürebileceğini iddia ediyor.
"EN ÇOK ELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER ETKİLENİR"
IMF Başkanı Kristalina Georgieva'nın "Kemerleri bağlayın, AI çılgınlığı dot-com kabusu gibi bitebilir" ifadesi gerçekleşirse bundan en çok gelişmekte olan ülkeler etkilenir. Bu senaryoya göre: emekli maaşları erir, bütçeler delinir, fabrikalar durabilir.
"YAPAY ZEKA BOLAN" MU?
Dünya Bankası: "AI yatırımları 'endüstriyel balon', patlarsa toplum fayda görse de ekonomi sarsılır" dedi.
Dünyaca ünlü bankalar JPMorgan'dan Goldman Sachs'a – "Düzeltme geliyor" diye uyarıda bulundu.
PEKİ, BALON PATLARSA NE OLUR?
Bu sefer sıradan bir çöküş olmayacak. ABD ekonomisi güçlü: İşsizlik düşük, enflasyon dizginli, Fed faiz indirecek. Çöküş, zayıf bir ekonomiyi batırmaz; güçlü bir ekonomiyi birden yere çakar.
Yapay zeka (AI) günümüzde artık yerde kullanıyor. Otomotivden sağlığa, lojistikten eğlenceye... Bir kriz, sadece hisse değil, gerçek üretimi hayatı durdurabilir. IMF, patlamanın küresel yayılma riskini vurguluyor: Emeklilik fonları erir, hükümet bütçeleri delinir, tedarik zincirleri kopar diyerek uyarıda bulundu.
YAPAY ZEKA BALONU İÇİN ÇÖZÜM NE?
Düzenleyici SEC, AI vaatlerini denetliyor; AB veri gizliliğini sıkılaştırıyor. IMF, "Balon semptomlarını izleyin: Hızlı fiyat artışı, aşırı iyimserlik" olduğunu ifade ediyor.
IMF Başkanı Georgieva, ülkelerin AI için yetersiz regülasyona sahip olduğunu, sivil toplumun "alarm zillerini çalması" gerektiğini belirtiyor.
Merkez Bankaları olası bir senaryoya hazır mı? Fed, ECB ve BoE likidite enjekte edebilir, ama "Bu sefer para basmak yetmeyebilir."
IMF, para politikalarının bağımsız kalmasını, enflasyonu %2'de tutmasını öneriyor.
Ekonomistler yatırımcılara altın niteliğinde tavsiyelerde bulundu: "Büyük kısa" peşinde koşmak yerine çeşitlendirin, altın, emtia, geleneksel sektörler.
Oxford Economics'ten Adam Slater ise "Aşırı iyimserlikten kaçının." dedi.
23 yaşındaki hedge fon yöneticisi Leopold Aschenbrenner gibi AGI bahisleri yerine temkinli olun ifadesini kullandı.
YAPAY ZEKA DEVRİM Mİ, FELAKET Mİ?
Amzon'un kurucusu Jeff Bezos: "Balon patlasa da faydalı olur, verimlilik artar." dedi.
IMF'de Jeff Bezos'un görüşüne katılıyor: Uzun vadede AI, II. Dünya Savaşı sonrası verimlilik patlamasını tetikleyebilir ve 2030'a kadar beklemek gerekebilir görüşünü dile getirdi. Ama kısa vadede? Patlama olursa işsizlik patlar, enflasyon sıçrar, gelişmekte olan ekonomiler dibe vurur.
IMF'in yapay zeka için gelecekte öngörüsü ise; AI'nin gelişmiş ülkeleri (ABD, Çin) öne çıkaracağını, düşük gelirli ülkelerin yapay zeka yarışında geride kalacağını düşünüyor.
Tüm gözler ABD'de yani Wall Street'te, saatler ilerliyor. Bu balon şişmeye devam mı edecek, yoksa iğne batacak mı? Georgieva'nın sözü dediği gibi, "kemerleri bağlayın". Küresel fırtına kapıda. Hazırlıksız yakalanmayın, yoksa tarih tekerrür eder. Piyasalar affetmez.
