FİSA Çocuk Hakları Merkezi’nin 2025 Ocak-Mayıs dönemine ilişkin “Çocuk Yaşam Hakkı İhlalleri Bilgi Notu” yayınlandı. Medya taramalarıyla elde edilen verilere göre hazırlanan raporda, 2025’in ilk beş ayında en az 365 çocuğun önlenebilir nedenlerle hayatını kaybettiği bildirildi.
Buna göre ölümlerin en yoğun yaşandığı iller Bolu (38), Urfa (26) ve İstanbul (25) oldu. Rapora göre, 2025’in ilk beş ayında 109 kız çocuğu, 239 oğlan çocuğu ve kimlik bilgisine ulaşılamayan 17 çocuk yaşamını yitirdi. Ancak raporda, medya verilerinin sınırlı olduğu ve çocuk ölümlerinin yalnızca 62 ilde medyaya yansıdığı ifade edildi.
EN FAZLA ÖLÜM BOLU’DA
Raporda, çocuk yaşam hakkı ihlallerinin en yoğun yaşandığı iller detaylı bir şekilde sıralandı. Bolu, 38 çocuk ölümüyle listenin başında yer alırken, bu ölümlerin büyük kısmı Kartalkaya’daki otel yangınına bağlı. Urfa’da 26, İstanbul ise 25 çocuk ölümüyle diğer öne çıkan iller oldu. Diğer illerdeki ölüm sayıları ise şöyle: Konya (22), Antep (19), Antalya (13), Adana (12), Aydın (11), Hatay (10), Kocaeli (6), Bursa (5), Mardin (9), Ankara (8), Diyarbakır (8), Mersin (8), Muğla (8), Maraş (7), İzmir (6) ve Samsun (6).
Rapor, 2025’in ilk beş ayında devletin düzenleme, denetleme ve önleme yükümlülüklerini yerine getirmemesi nedeniyle en az 312 çocuğun hayatını kaybettiğini ortaya koydu. Bu ihlaller, trafik kazaları, yangınlar, iş cinayetleri, şiddet ve ev içi kazalar gibi farklı alanlarda yoğunlaşıyor.
Trafik kazaları, çocuk ölümlerinde en büyük neden olarak öne çıktı. 91 çocuk, yetersiz denetim, ehliyetsiz sürücüler ve güvenlik önlemlerinin eksikliği nedeniyle trafik kazalarında yaşamını yitirdi.
Rapora göre, çocuk işçiliğinin en ağır sonucu olan iş cinayetlerinde 26 çocuk işçi yaşamını yitirdi.
Şiddet, çocuk ölümlerinde önemli bir yer tutuyor. 30 çocuk, akran şiddeti, ev içi şiddet, toplumsal cinsiyet temelli şiddet ve çocuk cinayetleri nedeniyle yaşamını yitirdi. 13 çocuk, ruh sağlığı hizmetlerine erişim eksikliği ve sosyal destek yetersizliği nedeniyle yaşamına son verdi. FİSA’ya göre 212 çocuk ise ihmal sonucu hayatını kaybetti. Bu ölümler, trafik kazaları, yangınlar, ev içi kazalar, boğulmalar ve zehirlenmeler gibi sistematik ihlallerin sonucu.
KAMU HİZMETLERİ SORUNLU
Raporda yer alan devletin doğrudan veya ihmal yoluyla neden olduğu 53 çocuk ölümü, kamu hizmetlerindeki eksiklikleri gözler önüne serdi.
Sağlık hizmetleri: 27 çocuk, ihmaller nedeniyle öldü. Mersin’de Rüzgar Altuğ (7), iğne sonrası fenalaşarak yaşamını yitirdi. Diyarbakır’da Toprak Önkol (10), diş çekimi sonrası kanama durdurulamadığı için öldü.
Eğitim Hizmetleri: 14 çocuk, okul veya servis kazalarında hayatını kaybetti.
Spor ve Kültürel Etkinlikler: 6 çocuk, spor etkinliklerinde öldü. Bakım Hizmetleri: Kocaeli’de Efsun Aktaş (1), yurtta yatak örtüsüne dolanarak nefessiz kaldı.
Sınır Geçişleri: Aydın’da 3 mülteci çocuk, bot kazasında yaşamını yitirdi. 36 mülteci çocuk, yaşam hakkı ihlalleri sonucu hayatını kaybetti.
Bireysel silahlanma: 8 çocuğun ölümüne neden olduğu ifade edilen raporda, çocuk ölümlerinin önlenmesi için şu öneriler sunuldu: “Eğitim, sağlık ve bakım hizmetlerinde çocuk odaklı düzenlemeler yapılmalı. Turizm tesisleri, işyerleri ve altyapı alanlarında denetimler artırılmalı. Çocuklara erişilebilir ve önleyici ruh sağlığı desteği sağlanmalı. Hak temelli ve bütüncül bir koruma sistemi kurulmalı. Çocuk işçiliğine karşı sıkı denetimler ve sosyal politikalar geliştirilmeli.”
