Türkiye’de çocuklara yönelik şiddet ve istismar vakalarındaki artış durdurulamıyor. Acıbadem Üniversitesi Suç ve Şiddetle Mücadele Merkezi ile Şiddeti Önleme ve Rehabilitasyon Derneği’nin (İMDAT) 2020–2024 yılları arasında gerçekleştirdiği araştırmada 864 çocuk istismarı vakası incelendi.
Araştırmayı yöneten Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Oğuz Polat, vakaların yüzde 83,1’inde mağdurun kız çocukları olduğunu belirterek, "Toplumsal cinsiyet rolleri, sessizlik kültürü ve utanma duygusu kız çocuklarını görünmez hale getiriyor" dedi.
İSTİSMARIN EN SIK GERÇEKLEŞTİĞİ YER "EV"
Araştırmaya göre, vakaların yüzde 71’inin cinsel, yüzde 19,5’inin fiziksel, yüzde 9,5’inin ise her iki tür istismarı içeriyor.
İstismarın failleri arasında ilk sırada yüzde 27,1 ile babalar yer aldı. Bunu yabancılar (yüzde 15,9), komşular (yüzde 9,5), üvey babalar (yüzde 8,6), akrabalar (yüzde 6,2), öğretmenler (yüzde 3,6) ve anneler (yüzde 2,9) izledi.
İstismarın en sık gerçekleştiği yer ise yüzde 37,8 ile çocuğun yaşadığı ev oldu. Sokak (yüzde 17,5), okul (yüzde 9,5), iş yeri (yüzde 8,9), araç (yüzde 3,2) ve yurtlar (yüzde 2,3) diğer öne çıkan mekanlar arasında yer aldı.
Bulguları değerlendiren Prof. Dr. Polat, "Ev, çocuğun güven duygusunun temellendiği yer olmalı. Oysa veriler, güvenli alanın ihlal edildiğini gösteriyor" ifadelerini kullandı.
HER 6 VAKADAN 1’İ ÖLÜMLE SONUÇLANIYOR
Adli sürecin de değerlendirildiği araştırmada, 864 vakanın yüzde 77’sinde hukuki işlem başlatıldığı, yüzde 46,5’inde ise faillerin tutuklandığı bildirildi. Mağdurların yüzde 84’ü hayatta kalırken, yüzde 16’sı şiddet sonucu yaşamını yitirdi.
"Bu oranlar, çocuğa yönelik şiddetin ölümcül bir toplum sorunu olduğunu açıkça gösteriyor" diyen Prof. Dr. Polat, çocuğun korunmasında ilk sorumluluğun ailede olduğunu vurguladı.
"AİLELER AÇIK İLETİŞİM KURMALI"
Prof. Dr. Oğuz Polat, çocukların kendilerini ifade edebilmeleri için ailelerin açık ve empatik bir iletişim kurması gerektiğini belirtti. Çocuklara beden sınırları, hayır deme hakkı ve iyi-kötü dokunuş ayrımının yaşlarına uygun şekilde anlatılması gerektiğini vurguladı.
Araştırmada dijital ortamdaki risklere de dikkat çekildi. Siber zorbalık, online taciz ve pedofiliye karşı çocukların bilinçlendirilmesi gerektiğini belirten Polat, ebeveynlerin çocukların çevrimiçi hesaplarını denetlemesi ve dijital içerikleri birlikte keşfetmesinin önemine değindi.
TÜM KURUMLARA SORUMLULUK DÜŞÜYOR"
Araştırmaya göre, çocuk istismarının önlenmesinde yalnızca ailelerin değil, eğitim kurumları, sağlık kuruluşları, sivil toplum örgütleri ve medyanın da aktif rol alması gerekiyor.
Prof. Dr. Polat, bütüncül politikaların hayata geçirilmesi gerektiğini vurguladı. Polat'a göre;
• Aileler, çocuklarıyla teknolojisiz zamanlar geçirerek duygusal farkındalıklarını artırmalı.
• Çocuklara dijital kültür, haklar ve güvenlik kuralları basit ve anlaşılır bir dille anlatılmalı.
• Ebeveynler, çocukların çevrimiçi hesaplarını güvenlik ayarlarıyla korumalı, şifre paylaşımını engellemeli.
• Okullar, siber zorbalık konusunda farkındalık yaratmalı ve öğrenciler, öğretmenler, veliler arasında ortak bir anlayış geliştirmeli.
• Sosyal medyada çocukların kişisel bilgileri paylaşılmamalı.
• Çocukların dijital medya okuryazarlığı geliştirilmeli.
