Geçmişte yaşanan mağduriyetlerle sık sık gündeme gelen tasarruf finansman sisteminde ipler sıkılıyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), vatandaşın birikimlerini emanet ettiği şirketlerin mali yapısını güvence altına almak için kritik bir adım attı. Resmi Gazete'de yayımlanan yeni tebliğ ile şirketlerin kasasında bulundurması gereken nakit oranına "kırmızı çizgiler" çekildi.
Tasarruf finansman şirketlerinin nakit akışını disipline etmek amacıyla hazırlanan "Likidite Yeterlilik Oranının Hesaplanmasına İlişkin Tebliğ", Resmi Gazete’de yayımlandı. Yeni düzenleme ile şirketlerin likidite düzeyleri, belirlenen formüllerle mercek altına alınacak.
HESAPTA 'YÜZDE 100' ŞARTI
Tebliğe göre, şirketlerin finansal sağlığı "Likidite Yeterlilik Oranı" ile ölçülecek. Bu oran, nakit girişlerinin nakit çıkışlarına bölünmesiyle tespit edilecek.
Getirilen en kritik kural ise asgari sınır oldu. Günlük olarak hesaplanacak bu oranın haftalık basit aritmetik ortalamasının yüzde 100'ün altına düşmesine izin verilmeyecek. Kurul, riskli gördüğü durumlarda şirket bazında bu oranı daha da yukarı çekme (daha ihtiyatlı davranma) yetkisine sahip olacak.
NAKİT GİRİŞ-ÇIKIŞINDA 30 GÜNLÜK PROJEKSİYON
Hesaplamalarda 30 günlük bir vade esas alınacak. Bu süre zarfında gerçekleşmesi beklenen finansman alacakları, tasarruf girişleri, organizasyon ücretleri, fiziki altın ve kira sertifikaları gibi varlıklar "nakit girişi" kalemine yazılacak.
Buna karşılık, yine 30 gün içinde şirketten çıkması beklenen paralar da "nakit çıkışı" olarak dikkate alınacak. Müşterilere yapılacak tahsisat ödemeleri, sistemden ayrılanlara (cayma veya fesih) yapılacak iadeler bu kalemde yer alacak. Ancak tahsili geciken (90 günden fazla) alacaklar ile personel ve işletme giderleri bu hesaplamaya dahil edilmeyecek.
RİSK ÇANLARI ÇALARSA ACİL BİLDİRİM ZORUNLULUĞU
BDDK, şirketlerin mali yapısında yaşanabilecek bozulmalara karşı erken uyarı sistemi de kurdu. Buna göre:
Acil Bildirim: Haftalık yeterlilik oranı yüzde 120'nin altına düşerse, şirket bu durumun nedenini ve alacağı önlemleri derhal Kuruma bildirmek zorunda kalacak.
Yoğun İzleme: Oran, üst üste 6 defa yüzde 200'ün altına gerilerse, yine gerekçeleriyle birlikte ivedilikle bildirim yapılacak.
UYUMSUZLUĞA KARŞI SIKI TAKİP
Asgari oranın tutturulamaması durumunda, şirketin bu açığı takip eden iki hafta içinde kapatması zorunlu kılındı. Ayrıca bir takvim yılı içerisinde, giderilmiş olsa dahi 6 defadan fazla uyumsuzluk yaşanmasına müsaade edilmeyecek.
Söz konusu tebliğ, 1 Ocak 2026 tarihinde yürürlüğe girecek.
