Avrupa’dan Guardian ve Le Monde’un da aralarında bulunduğu 11 medya kuruluşu, Norveç Doğa Araştırmaları Enstitüsü (NINA) iş birliğiyle yürütülen Green to Grey projesinde bir araya geldi.
Uydu görüntüleri ve yapay zekâyı birleştiren bu çalışma, 2018-2023 yılları arasında Avrupa’da kaybolan doğa ve tarım alanlarını inceledi. Proje, kıta genelinde altı yılda yaklaşık 9 bin kilometrekare doğa ve tarım alanının sanayi, maden ve inşaat projelerine dönüştüğünü ortaya koydu. Türkiye ise doğa ve tarım alanı kaybında Avrupa birincisi oldu. The Black Sea ekibinin yürüttüğü Türkiye ayağına göre, 2018-2023 arasında ülkede yaklaşık bin sekiz yüz altmış kilometrekare doğa ve tarım alanı beton ve asfalta dönüştü. Bu, İstanbul’un Anadolu Yakası’ndan daha büyük bir alan anlamına geliyor. Bu veriler, Türkiye’deki doğa tahribatının yalnızca ekolojik değil, aynı zamanda sınıfsal bir kriz haline geldiğini gösterdi.
OSB’LERLE BAĞLANTILI
Araştırmada incelenen 20 kritik vakadan 11’inin doğrudan Organize Sanayi Bölgesi (OSB) projeleriyle bağlantılı olduğu tespit edildi. Türkiye’de yüzlerce hektarlık tarım alanı, OSB genişlemeleri nedeniyle kullanılamaz hâle geldi. Green to Grey verilerine göre, Avrupa genelinde doğa kaybının yaklaşık yüzde 40’ı konut ve kentsel genişleme, yüzde 22’si ulaştırma ve lojistik altyapı, yüzde 2’si enerji projelerinden kaynaklandı. Türkiye ayağında OSB genişlemelerinin en çok Marmara, Ege ve İç Anadolu bölgelerinde yoğunlaştığı; Konya, Manisa, Bursa ve Tekirdağ çevresindeki verimli tarım arazilerinin fabrika ve sanayi tesislerine dönüştüğü tespit edildi. Bu büyüme modeli, yerel halk için kalkınma değil yoksullaşma anlamına geldi.
The Black Sea’nin “Sapanca’nın Bungalov Çılgınlığı” dosyası, doğa turizmi adı altında yürütülen yapılaşmanın boyutlarını ortaya koydu. Uydu görüntüleri ve belediye verilerine göre, Sapanca Gölü çevresinde 2018-2023 arasında yaklaşık üç bin bungalov ve villa tipi yapı inşa edildi. Bu yapıların büyük bölümü imar planında orman veya tarım alanı olarak görünen parsellerde yükseldi. Yapılaşma sürecinde ağaç kesimleri arttı, su kaynaklarının debisi azaldı ve erozyon yükseldi. Yerel halkın orman ve göl çevresine erişimi kısıtlanırken, bölgedeki biyolojik çeşitlilik belirgin biçimde azaldı.
