Ameliyathanelerde doktorların ve hemşirelerin giydiği mavi ve yeşil önlükler yalnızca bir “moda” tercihi değil, bilimsel bir zorunluluk. Uzmanlara göre bu renkler, cerrahların göz yorgunluğunu azaltarak odaklanmasını kolaylaştırıyor.
BEYAZ ÖNLÜKLER GÖZLERİ YORUYORDU
Tıp tarihinde ilk ameliyat önlükleri beyazdı. “Temizlik” ve “sterilite”yi temsil eden bu renk, uzun süren operasyonlarda beklenmedik bir sorun yarattı.
Cerrahlar, saatler boyunca beyaz örtüler üzerindeki kırmızı kan ve dokulara baktıklarında ciddi göz yorgunluğu yaşamaya başladı. Uzmanlar, bu durumun “artık imaj” (afterimage) olarak bilinen görsel bir olgudan kaynaklandığını belirtiyor.
KIRMIZININ ZITTI: MAVİ-YEŞİL
Göz, uzun süre kırmızıya odaklandığında beynin algı sisteminde kırmızının tamamlayıcısı olan yeşilimsi-mavi bir hayali görüntü oluşuyor. Bu görüntü, beyaz yüzeylerde daha belirgin hale geliyor ve cerrahın görüşünü bozabiliyor.
Mavi ve yeşil tonlar ise bu hayali görüntüyü nötralize ederek cerrahın görsel keskinliğini koruyor.
RENK SADECE GÖRSEL DEĞİL, PSİKOLOJİK DE BİR ARAÇ
Ameliyathanelerde mavi ve yeşil tonların tercih edilmesinin başka nedenleri de var:
- Lekeleri gizler: Beyaz önlükte çok belirgin görünen kan izleri, mavi ve yeşilde daha az dikkat çeker.
- Sakinleştirir: Bu renklerin psikolojik olarak yatıştırıcı etkisi olduğu bilinir.
- Yansımayı azaltır: Güçlü ameliyathane ışıkları, beyaz yüzeylerde göz alıcı parlama yaratırken, mavi ve yeşilde bu etki görülmez.
20. YÜZYILDAN BUGÜNE STANDART HALİNE GELDİ
Renk biliminin bu bulgularının ardından, 20. yüzyılın başlarında tıp dünyası beyaz önlüklerden mavi-yeşil tonlara geçiş yaptı. Günümüzde ameliyathanelerin duvarlarından önlüklere kadar birçok unsur, bu renk paletine göre tasarlanıyor.